Συνέντευξη Προέδρου ΣΒΒΕ στο βιομηχανικό περιοδικό PLANT

Α.  ΑΜΕΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ - COVID

• Επιρροή της πανδημίας στη λειτουργία  των επιχειρήσεων στην ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης και συνολικότερα στον ακριτικό Έβρο και στο πώς ανταποκρίνονται μέχρι στιγμής οι επιχειρήσεις στις ειδικές συνθήκες που όλοι γνωρίζουμε (αυξημένα μέτρα ασφαλείας, δυσκολίες εφοδιασμού κλπ) Βέβαια, πέραν της πανδημίας πρέπει να προσθέσουμε και τα γνωστά επεισόδια με τους εκ Τουρκίας προωθούμενους μετανάστες...

Το 2020 ήταν μία χρονιά απροσδόκητη. Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων ανέμενε μία καλή χρονιά, την πρώτη ίσως μετά από μία υπερδεκαετή περίοδο όπου η Ελληνική οικονομία ήταν διαρκώς σε πίεση. Η Πανδημία έφερε όλες τις επιχειρήσεις απέναντι σε καταστάσεις μη αναμενόμενες όπου ο αυτοσχεδιασμός και ο φόβος για το αύριο ήταν παντού. Ακόμη και οι επιχειρήσεις που είδαν αύξηση των πωλήσεων είχαν να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτες καταστάσεις ως προς το λειτουργικό τους κόστος, την εφοδιαστική αλυσίδα και την διαθεσιμότητα πρώτων και βοηθητικών υλών όπως και αβεβαιότητα ως προς το κόστος αναπλήρωσης αυτών. Οι επιχειρήσεις του Έβρου βιώσαν το πρόβλημα πολύ εντονότερα καθότι συνδυασμένες μεταφορές δεν υπάρχουν και το κόστος μεταφοράς από μόνο του είναι ένα σημαντικό ανταγωνιστικό μειονέκτημα της περιοχής και η προμήθεια των Μέτρων Ατομικής Προστασίας ήταν ένα δυσεπίλυτο θέμα με σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις για τις επιχειρήσεις κύρια ως προς τον χρόνο απασχόλησης αλλά και το κόστος αυτών. Την ίδια περίοδο το μεταναστευτικό ήταν το κύριο πρόβλημα γεγονός που επηρέασε σημαντικά την μικρο-οικονομία της περιοχής. Οι Μεταποιητικές Επιχειρήσεις της περιοχής βίωσαν την κρίση της πανδημίας πολύ πιο έντονα διότι έχοντας 5 σημεία εισόδου εξόδου από την χώρα κλειστά υποχρεώθηκαν σε αναδίπλωση της οικονομικής δραστηριότητας τους.  

• Ειδικά ενδιαφέροντα και προοπτικές των επιχειρήσεων της περιοχής σας για παραπέρα ανάπτυξη (εξωστρέφεια - εξαγωγές, επενδύσεις - αναπτυξιακός κλπ) , συνεργασίες - ανάγκες χρηματοδοτικής υποστήριξης).

Το 2020 έφερε μία σημαντική αναστάτωση στην λειτουργία της αγοράς με στροφή των καταναλωτών στα μεγάλα καταστήματα και σε ηλεκτρονικές αγορές. Ο τουρισμός ήταν σημαντικά μειωμένος όπως και η εστίαση και αυτό επηρέασε πολλές μεταποιητικές επιχειρήσεις της περιοχής που στοχεύουν στην τροφοδοσία αυτών. Η απόσταση από τα μεγάλα κέντρα κατανάλωσης και διανομής αγαθών δημιούργησε πρόσθετα θέματα. Παρότι η περιοχή μας παράγει πλήθος προϊόντων, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις για να συνεχίσουν την λειτουργία τους υποχρεώθηκαν να καλύψουν το κόστος μεταφοράς οι ίδιες αφού η πολιτεία δεν αντέδρασε και άφησε την υπερβολική συγκέντρωση της αγοράς χωρίς κανόνες και όρους περιβαλλοντολογικούς που θα υποχρέωναν τους μεγάλους στο Λιανεμπόριο να λειτουργήσουν προς όφελος των καταναλωτών και της περιφερειακής ανάπτυξης. Ελπίζουμε πως η έλευση των εμβολίων και η τάση των καταναλωτών προς προϊόντα που δίνουν προστιθέμενη αξία σε τοπικές οικονομίες αλλά και προς ποιοτικά προϊόντα φιλικά προς το περιβάλλον στο σύνολο της αλυσίδας παραγωγής και διακίνησης θα ισορροπήσει την κατάσταση. Ως προς το σκέλος των εξαγωγών η Ε.Ε. εξασφάλισε ανοιχτά σύνορα για τα προϊόντα των επιχειρήσεων. Οι μετακινήσεις όμως προς τρίτες χώρες ήταν ουσιαστικά ανέφικτες και πολλές χώρες βρήκαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν μέτρα προστατευτισμού που ελπίζουμε να μην συνεχιστούν.   

• Ένα επίσης πολύ επίκαιρο θέμα, γιατί περιλαμβάνει σειρά δράσεων που χρηματοδοτούνται, είναι αυτό της ενεργειακής εξοικονόμησης (εκσυγχρονισμός εγκαταστάσεων με χρήση προγράμματος που ήδη τρέχει και θα τρέξει), net-metering και άλλες περιβαλλοντικές δράσεις, συμπεριλαμβανομένης ασφαλώς και της κυκλικής οικονομίας. Και ασφαλώς, δεδομένου ότι είστε οι πλέον ακριτικές επιχειρηματικές περιοχές, η μέχρι στιγμής εμπειρία από τη λειτουργία τους, υποδομές που θα θέλατε κλπ. 

Η προσπάθεια για προϊόντα πιο φιλικά προς το περιβάλλον είναι διαρκής και προτεραιότητα για κάθε μεταποιητική επιχείρηση. Το θέμα της ενέργειας, πέραν από παράγοντας κόστους απασχολεί κάθε επιχείρηση ως προς την καλή λειτουργία του εξοπλισμού της, το περιβάλλον, την ασφάλεια και τον σχεδιασμό της. Η 4^η Βιομηχανική Επανάσταση και το Green Deal της ΕΕ καθιστούν αναγκαία την διαρκή παρακολούθηση και ανάλυση των Λειτουργικών Δεδομένων μιας Επιχείρησης που άπτονται της παραγωγής και της εφοδιαστικής αλυσίδας. Έχουμε κάνει παρεμβάσεις προς τα αρμόδια Υπουργεία ώστε να δοθεί προτεραιότητα στις μεταποιητικές Επιχειρήσεις για την παραγωγή ενέργειας με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων και την EBRD και την διασύνδεση με το Δίκτυο μέσω ενεργειακών συνεταιρισμών μεταποιητικών επιχειρήσεων. Η πολιτεία είναι σημαντικό να παρέμβει και να εξασφαλίσει ουσιαστικές λύσεις που δημιουργούν προστιθέμενη αξία και με διαρκή στόχευση στην μείωση του περιβαλλοντολογικού αποτυπώματος. Η κυκλική οικονομία, η λειτουργία πράσινων σημείων εντός των ΒΙΠΕ θα μπορούσε να συμβάλει θετικά και οι επενδύσεις προς την ανακύκλωση και την ελαχιστοποίηση των απορριμμάτων και την αντίστοιχη δημιουργία μερισμάτων προς όλα τα μέρη είναι ο βέλτιστος τρόπος ανάπτυξης για την Περιφέρεια. Η Πολιτεία είναι σημαντικό να σχεδιάσει μία ουσιαστική και ανταγωνιστική ενεργειακή πολιτική για τα προϊόντα που παράγει.

Η Πολιτεία πρέπει να άρει τα αντικίνητρα που η ίδια έχει δημιουργήσει και να εξασφαλίσει συνθήκες πραγματικής ανάπτυξης στην περιοχή. Χωρίς πραγματικά αναπτυξιακά κίνητρα με περιφερειακή διάσταση, χωρίς αντίληψη του τρόπου λειτουργίας της αγοράς και χωρίς ουσιαστική βούληση η αγορά θα κινηθεί προς το κέντρο. Η Διακομματική για την Θράκη είναι ένα καλό βήμα, αλλά απαιτεί τόλμη και ουσιαστικές προτάσεις για την επιχειρηματική ανάπτυξη της περιοχής.

Β. ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ/ ΑΤΖΕΝΤΑ ΠΑΣΕΒΙΠΕ/ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

Ειδικότερα θέματα σε σχέση με την διαχειρίστρια εταιρεία ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ και την επανεξέταση των κανονισμών λειτουργίας με βάση τον 4605/2019, που βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη στο πλαίσιο της Επιτροπής της Γενικής Γραμματείας Βιομηχανίας: Που βρίσκεται η σχετική διαδικασία στην παρούσα φάση και τι αναμένετε οι εγκατεστημένοι μετά και την πρόσφατη διαδικτυακή συνάντηση με τον Υπουργό Ανάπτυξης; (ΣΣ επικαιροποίηση στοιχείων και εξελίξεων). Ορισμένα σχετικά ερωτήματα σε αυτό το πλαίσιο είναι:

• Με δεδομένο ότι οι εγκατεστημένες επιχειρήσεις κατέχουν τη συντριπτική πλειοψηφία των οικοπέδων της ΒΙΠΕ, ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το μοντέλο που θα βοηθήσει τον Έβρο σε βελτίωση των έργων και υποδομών στις ΒΙΠΕ με εξειδικευμένους όρους;

Δυστυχώς στην Βιομηχανική Περιοχή Αλεξανδρούπολης, πολλά κτίρια είναι σε καθεστώς ομηρίας ενός άτολμου τραπεζικού συστήματος που προτιμά να συντηρεί φαντάσματα από το να διεκδικεί την εξυγίανση και την βιώσιμη λειτουργία των επιχειρήσεων. Ως εκτούτου οι ελάχιστες επιχειρήσεις που έχουν απομείνει σε λειτουργία είναι υποχρεωμένες να ακολουθήσουν μία αμυντική πολιτική απέναντι στις εξελίξεις αυτές. Οι διαθέσιμες υποδομές λειτουργούν μόνο με το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων. Ευελπιστούμε ότι η υλοποίηση ενός μεγάλου ενεργειακού έργου που έχει δεσμεύσει όλη την φάση Β της ΒΙΠΕ Αλεξανδρούπολης θα δώσει μία αναπτυξιακή ανάσα. Παρότι στην ΒΙΠΕ λειτουργούν καινοτόμες  επιχειρήσεις και προσβλέπουν στην αειφόρο αυτοτροφοδοτούμενη ανάπτυξη βασισμένη σε ενεργειακά projects, στην τεχνολογία και την κυκλική οικονομία, εκτιμώ πως ακόμη το θεσμικό πλαίσιο είναι μακράν των συγχρόνων απαιτήσεων για να ένα φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον.

• Ποια νέα έργα υποδομής θεωρούνται στην παρούσα φάση τα πλέον απαραίτητα στην περιοχή σας;

Η σιδηροδρομική σύνδεση της ΒΙΠΕ παλιά ήταν υψηλά στην ατζέντα αλλά πλέον δεν υφίσταται σιδηρόδρομος στην περιοχή και επιχειρήσεις με μεγάλο μεταφορικό έργο έχουν από-επενδύσει πλέον από την περιοχή.  Θέματα ανακύκλωσης και δημιουργίας κυκλικής οικονομίας απαιτούν διαφορετικό πλαίσιο και συνέργειες με τις τοπικές αρχές οπότε μάλλον θα καθυστερήσουν παρότι είναι υψηλά στην ατζέντα της Ε.Ε. και κάθε σύγχρονης κοινωνίας. Ευελπιστούμε ότι η Περιφέρεια ΑΜΑΘ και τα αρμόδια Υπουργεία θα βοηθήσουν πραγματικά στην διατήρηση του παραγωγικού ιστού της περιοχής. Χωρίς ισχυρή βούληση και άμεσες ενέργειες οι επιπτώσεις της κρίσης από την Πανδημία θα είναι περισσότερο έντονες από τις όποιες εκτιμήσεις.

• Τι περιμένετε από την Πολιτεία στην παρούσα φάση και τι από την ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ;

Από την Πολιτεία, πρώτα από όλα σοβαρότητα και να τηρεί τις υποσχέσεις της. Παρότι μιλούμε για μία θεσμοθετημένη περιοχή ακόμη και σήμερα απαιτείται άδεια από την Αρχαιολογική Υπηρεσία ακόμη και για μικρές επεκτάσεις. Η ΒΙΠΕ συνεχίζει να είναι ουσιαστικά αποκομμένη από την Πόλη ενάντια σε κάθε λογική. Η Τακτοποίηση του καθεστώτος χρεοκοπημένων επιχειρήσεων είναι καιρός να πραγματοποιηθεί και τα φαντάσματα του παρελθόντος να σταματήσουν να ταλαιπωρούν την υγιή επιχειρηματικότητα. Το κόστος γης είναι σημαντικό να είναι ανταγωνιστικό και φιλικό προς τις επιχειρήσεις, ειδικά για τις περιοχές μας που υφίστανται ισχυρό ανταγωνισμό από όμορες περιοχές με σημαντικά κίνητρα, χαμηλό κόστος ενέργειας και χαμηλή φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση.

Η συνδυασμένη λειτουργία των υποδομών με ανταγωνιστικό κόστος για τις επιχειρήσεις είναι αναγκαία και ικανή συνθήκη ανάπτυξης. Οι αυτοκινητόδρομοι φέραν την περιοχή πιο κοντά αλλά η άκριτη λογική των διοδίων στρέβλωσε την πραγματική περιφερειακή ανάπτυξη όπου η μεταποίηση είναι σημαντικό να συμμετέχει με ένα ικανό ποσοστό του τοπικού ΑΕΠ. Το λιμάνι της πόλης απέχει να είναι επιχειρησιακό για τις επιχειρήσεις, η ανάπτυξη ανταγωνισμού στο αεροδρόμιο έφερε σημαντική μείωση του κόστους μεταφοράς και ο σιδηρόδρομος απλά δεν είναι προτεραιότητα της πολιτείας για την περιοχή.   

Η ΕΤΒΑ-ΒΙΠΕ καλείται, είτε να παίξει το ρόλο του εισπράκτορα-ελεγκτή, είτε να εξελιχθεί και να βοηθήσει τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο ανταγωνιστικές σε μία εποχή όπου οι συνέργειες, η εξωστρέφεια, η τεχνολογία και το μηδενικό περιβαλλοντολογικό αποτύπωμα αποτελούν κυρίαρχη προτεραιότητα. Οι συνέργειες με τον Δήμο και την Περιφέρεια για θέματα κυκλικής οικονομίας και ενέργειας πρέπει να εξετασθούν από κοινού με τις επιχειρήσεις και να δρομολογηθούν βιώσιμες λύσεις. Η στείρα αντιπαράθεση για το ποιος κάνει τι και μοντέλα που προσβλέπουν σε κερδοφορία από την διαχείριση υποδομών δεν ταιριάζουν σε μία κοινωνία που θέλει να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί.    

• Το καθεστώς αυτοδιαχείρισης των ΒΙΠΕ που είναι θεσµοθετηµένο µεν, αλλά που µόνο δύο ΒΙΠΕ στη χώρα, έχουν ακολουθήσει µέχρι σήµερα  πιστεύετε ότι μπορεί να αναπτυχθεί παραπέρα και να υιοθετηθεί και από άλλες ΒΙΠΕ;

Το καθεστώς της διαχείρισης των ΒΙΠΕ είναι σημαντικό κύρια λόγω έλλειψης εμπιστοσύνης και της ανασφάλειας ως προς τις προτεραιότητες και τα κριτήρια λήψης απόφασης. Το βραχυπρόθεσμο συμφέρον, πολλές άστοχες ενέργειες, η συνεχής κρίση, η αποβιομηχάνιση στις περισσότερες ΒΙΠΕ και η έλλειψη κατανόησης,  ή υποστήριξης της παραγωγής οδήγησε σε τελματωμένες καταστάσεις χωρίς μέλλον. Ευελπιστούμε ότι μέσα από το νέο πλαίσιο και τις ευκαιρίες που δημιουργούν τα επιπλέον χρήματα που θα εισρεύσουν στην Ελλάδα θα αξιοποιηθούν ώστε να θωρακισθούν οι εναπομείνασες επιχειρήσεις και να προσελκυσθούν νέες παραγωγικές επενδύσεις σε ένα πιο φιλόξενο περιβάλλον. Οι προκλήσεις που έρχονται και η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από τον Covid-19 απαιτούν γενναίες αποφάσεις και τομές. Μόνο τότε θα διακοπεί η συρρίκνωση της περιοχής και θα αποφύγουμε μία κρίση χειρότερη από την προηγούμενη. Το ζητούμενο είναι η πλήρη αξιοποίηση των ΒΙΠΕ προς το κοινωνικό όφελος της περιοχής και την ελάχιστη κοστολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων χωρίς παραχωρήσεις στην αειφόρο ανάπτυξη και την φυσική ομορφιά, με σεβασμό στο περιβάλλον και με σύγχρονες συνδυασμένες υποδομές.