Έτσι θα βγει η Θράκη από την υπανάπτυξη - Οδικός χάρτης σε άξονες

Τι προτείνουν στην αρμόδια επιτροπή o Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών και o Σύνδεσμος Εξαγωγέων για την πιο υποβαθμισμένη περιοχή της χώρας.

Η επενδυτική κινητοποίηση, η επιτάχυνση των έργων σύγχρονων υποδομών, η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών σε τοπικό επίπεδο, η καλλιέργεια δεξιοτήτων συναφών με την παραγωγική δυναμική της Θράκης, η συνεργασία της επιστημονικής κοινότητας με την παραγωγή για την προσαρμογή στην 4η βιομηχανική επανάσταση και την κλιματική αλλαγή, η στήριξη της περιφερειακής εξωστρέφειας, η θωράκιση της τοπικής αγοράς και οι κοινωνικές υποδομές είναι οι οκτώ άξονες στους οποίους θα πρέπει να βασιστεί η οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη στη Θράκη, ώστε να υπάρξει βελτίωση της ποιότητας ζωής όλων των πολιτών, κάθε ηλικίας, και την άμβλυνση κοινωνικών ανισοτήτων.

Αυτά είναι τα βασικά σημεία των προτάσεων που έχουν καταθέσει από κοινού ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και ο Σύνδεσμος Εξαγωγέων – ΣΕΒΕ στην αρμόδια για την ανάπτυξη της Θράκης διακομματική επιτροπή που έχει συσταθεί στο ελληνικό κοινοβούλιο, υπό την προεδρία της κ. Ντόρας Μπακογιάννη. Οι προτάσεις κατατέθηκαν επισήμως σε συνεδρίαση της επιτροπής που πραγματοποιήθηκε δια ζώσης στις 15 Ιουνίου και βασίζεται σε μια σειρά από δεδομένα που προκύπτουν από μελέτη του ΙΟΒΕ για λογαριασμό του ΣΕΒ για την κατάσταση στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Σύμφωνα με τη μελέτη, η ανατολικότερη περιφέρεια της ηπειρωτικής Ελλάδας βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης μεταξύ των 268 Ευρωπαϊκών περιφερειών. Κατέχει την 256η θέση στον  Δείκτη περιφερειακής Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης των «27». Υστερεί σε κάθε παράμετρο που συνεκτιμά το δείκτης: κύριες οικονομικές συνθήκες, αποτελεσματικότητα του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, καινοτομία. Όπως αναφέρει ο ΣΕΒ διαχρονικές πολιτικές αστοχίες για την περιφερειακή ανάπτυξη έχουν δημιουργήσει σήμερα συνθήκες φθίνουσας ευημερίας, κοινωνικών ανισοτήτων, μαζικής εκροής νέων και αποεπένδυσης. Την κατάσταση επιδείνωσε η δεκαετής οικονομική κρίση, που προκάλεσε ποσοστιαία απώλεια Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας -27,4% μεταξύ 2008-2017.

Όπως σημειώνουν ο ΣΕΒ και ο ΣΕΒΕ για την αντιστροφή της κατάστασης είναι απαραίτητη η συνεργασία όλων και γι’ αυτό προκειμένου να διαμορφώσουν τις προτάσεις τους οι δύο Σύνδεσμοι συνεργάστηκαν τόσο με τις δημόσιες αρχές (Υφυπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης. η Περιφερειακή Ενότητα Έβρου), όσο με τους επιχειρηματικούς φορείς της περιοχής, αλλά και επιχειρήσεις μέλη τους από όλους τους παραγωγικούς κλάδους. Στόχος είναι –όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά «μια ανοιχτή Θράκη, μια συνδεδεμένη Θράκη, μια πράσινη Θράκη, μια Θράκη της βιομηχανικής καινοτομίας και μια ασφαλή Θράκη, οικονομικά θωρακισμένη και κοινωνικά ευημερούσα». Για να συμβούν όλα αυτά ΣΕΒ και ΣΕΒΕ προτείνουν οκτώ άξονες δράσεις που κωδικοποιούνται ως ακολούθως:

Πρώτον, επενδυτική κινητοποίηση. Όπως επισημαίνουν οι δύο Σύνδεσμοι είναι  απαραίτητος ο μακροπρόθεσμος επενδυτικός σχεδιασμός, με επίκεντρο την πράσινη ανάπτυξη και την κυκλική οικονομία, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τις τεχνολογίες αιχμής. Σε διαφορετική περίπτωση, η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης είναι αντιμέτωπη με τον κίνδυνο μόνιμης επιχειρηματικής και βιομηχανικής περιθωριοποίησης. Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ για τον ΣΕΒ, το 2018 48,3% των επιχειρήσεων δήλωσε μηδενικές δαπάνες για επενδύσεις, ενώ μόλις 11,2% των επιχειρηματικών δαπανών τους αφορούσε τη διεύρυνση της παραγωγικής δυναμικότητάς τους και την παραγωγή νέων προϊόντων.

Για να αντιστραφεί η πορεία αποεπενδύσεων, είναι απαραίτητες άμεσες ενέργειες για:

-Ειδικά καθεστώτα ΕΣΠΑ και αναπτυξιακού νόμου (ανάλογα του ΣΔΑΜ), στοχευμένα στην ανάταξη της τοπικής βιομηχανίας, με όρια
ενισχύσεων 10% υψηλότερα από τα προβλεπόμενα υπό τον Γενικό Απαλλακτικό Κανονισμό.  

-Εξυγίανση υφιστάμενων οργανωμένων υποδοχέων και άτυπων βιομηχανικών συγκεντρώσεων Κομοτηνής, Ξάνθης, και Αλεξανδρούπολης, κάτι που θα βελτιώσει την ποιότητα πρόσβασης σε υποδομές και υπηρεσίες.

-Ειδικό καθεστώς – απαλλαγή από Φ.Π.Α.  ή τελών εισαγωγής συγκεκριμένων πρώτων υλικών, χρησιμοποιούμενα είτε σε έρευνα είτε σε παραγωγή.

Δεύτερον, σύγχρονες υποδομές. Επιτάχυνση έργων υποδομών για την ανατροπή του κινδύνου μόνιμης περιφερειακής απομόνωσης. Πρόκειται για Ευρωπαϊκής σημασίας έργα. Αν και η Περιφέρεια Αν. Μακεδονίας και Θράκης στηρίζει πάνω από το 25% των ροών επί του εθνικού οδικού δικτύου, οι σχετικοί ενταγμένοι πόροι ΕΣΠΑ 2014-2020 ήταν λιγότερο από 140 εκατ. ευρώ(!). Επιπλέον, η απουσία ηλεκτροκίνησης του σιδηροδρόμου επιβαρύνει με δυσανάλογα κόστη την περιφερειακή βιομηχανία και μεταποίηση. Ενδεικτικά, το κόστος σιδηροδρομικής μεταφοράς ενός τόνου φορτίου χύδην από την Αλεξανδρούπολη στη Θεσσαλονίκη ανέρχεται στα 11 ευρώ, αγγίζοντας το αντίστοιχο κόστος μεταφοράς από τη Βουδαπέστη στη Θεσσαλονίκη είναι 16 ευρώ. Οι δύο Σύνδεσμοι αναγνωρίζουν τις προσπάθειες του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τις ανάγκες της Θράκης, και ελπίζουν στην ομαλή υλοποίηση των έργων όπως η ηλεκτροκίνηση του σιδηροδρόμου στο τμήμα Αλεξανδρούπολης - Ορμενίου, με γραμμή διπλής κατεύθυνσης, αλλά και η ολοκλήρωση του οδικού άξονα Αλεξανδρούπολης - Σβίλενγκραντ, και ειδικά στην περιοχή Ορεστιάδας - Διδυμοτείχου. Επίσης, θεωρούν ότι άλλα σημαντικά έργα που πρέπει οπωσδήποτε να προωθηθούν είναι οι συνδέσεις των Βιομηχανικών Περιοχών με τα κεντρικά δίκτυα υποδομών (ενέργεια, μεταφορές, τηλεπικοινωνίες, ύδρευση/αποχέτευση), ενώ ο ΣΕΒ έχει ήδη φέρει σε επικοινωνία τα μέλη του στη Θράκη με τη ΔΕΔΑ, ώστε να επιτευχθεί συνεργασία μεταξύ των παρόχων ενέργειας και της τοπικής βιομηχανίας, με στόχο την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της. Παράλληλα οι δύο Σύνδεσμοι ζητούν την επιτάχυνση  των διαδικασιών παραχώρησης του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης και την διασύνδεσή του με την Εγνατία Οδό, ώστε να δημιουργηθεί μια πύλη εισόδου-εξόδου εμπορευμάτων.  

Τρίτον, δημόσια διοίκηση που στηρίζει την τοπική οικονομία. Σύμφωνα με μελέτη του
ΙΟΒΕ για τον ΣΕΒ, η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών από τους δημόσιους φορείς ως παράγοντας για την παραμονή μιας επιχείρησης στην Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης κρίνεται κάτω του μέσου εθνικού όρου. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η πορεία διευθέτησης παλαιών οφειλών δημοσίου έναντι επιχειρήσεων της περιοχής, το γνωστό 12%. Αν και η κεντρική διοίκηση έχει μεριμνήσει για τη τυπική ρύθμισή του στην πράξη η διαδικασία ελέγχου και εκταμίευσης καθυστερεί υπέρμετρα.

Τέταρτον, brain gain και σύγχρονες δεξιότητες. Δηλαδή αναστροφή περιφερειακού brain-drain και παράλληλη καλλιέργεια δεξιοτήτων που είναι συναφείς με την παραγωγική δυναμική της περιφέρειας. Πρόκειται για πολύπλευρο και πολύπλοκο πρόβλημα, καθώς καταγράφονται σημαντικές εκροές καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Επίσης, σύμφωνα με έρευνα του ΙΟΒΕ και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου μόνο το 25% των επιχειρήσεων της ΠΑΜ-Θ διαθέτει εργαζομένους με δεξιότητες που απαιτούνται για την αξιοποίηση των ευκαιριών που δίνουν οι ψηφιακές τεχνολογίες - λύσεις. Πολύ περισσότερο που στη Θράκη υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό νέων δεν ολοκληρώνει την υποχρεωτική εκπαίδευση. Τι χρειάζονται οι επιχειρήσεις της περιοχής; Τεχνικά εξειδικευμένο προσωπικό για ειδικότητες σε εργασίες παραγωγής, συσκευασίας, αποθήκης κτλ., επαγγέλματα μέσης ειδίκευσης αλλά πολύ υψηλής προστιθέμενης αξίας, που προϋποθέτουν γνώσεις σε θέματα Διεθνούς Εξαγωγικού Εμπορίου, ξένες γλώσσες , γνώσεις Διεθνών Τελωνειακών Θεμάτων, αλλά και δεξιότητες υψηλών προσόντων, που αποκτώνται μέσα από την ενασχόληση με την επιστημονική έρευνα. Η προσέλκυση υψηλών δεξιοτήτων προϋποθέτει συνεργασία ανάμεσα στην τοπική επιχειρηματική κοινότητα και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Περιφέρειας, πέραν του τουριστικού κλάδου. Επίσης, οι δύο Σύνδεσμοι προτείνουν στο πλαίσιο ενός ειδικού περιφερειακού προγράμματος, μπορούν υιοθετηθούν μέτρα όπως η υπερέκπτωση δαπανών για δημιουργία νέων θέσεων εργασίας Εξειδικευμένου Επιστημονικού Προσωπικού Έρευνας και Ανάπτυξης και η υπερέκπτωση του κόστους μισθοδοσίας κατά 150% (συμπεριλαμβανομένων των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης) για νέο προσωπικό πλήρους απασχόλησης που προσλαμβάνεται από τις επιχειρήσεις της Περιφέρειας

Πέμπτον, συμπράξεις επιχειρήσεων και πανεπιστημίων για τις προκλήσεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης και της κλιματικής αλλαγής. Παρά τις αξιόλογες επιδόσεις έρευνας και ανάπτυξης στη Βόρεια Ελλάδα, το 50% των επιχειρήσεων της περιοχής αναζητά ερευνητικές συνεργασίες σε άλλες περιοχές της επικράτειας. Επομένως υπάρχει ευρύ πεδίο πρωτοβουλιών ως προς αυτό, όπως ενδεικτικά:
-Ενεργητική μεταφορά τεχνολογίας με βάση τις ανάγκες των μεγαλύτερων επιχειρήσεων της Περιφέρειας, στους αναδυόμενους κλάδους της τεχνητής νοημοσύνης και της κλιματικής αλλαγής.  

-Ανάπτυξη δικτύου επιστημονικής και ερευνητικής αριστείας, μέσα από υποτροφίες, επώνυμες έδρες, διαθεματικά και δι-ιδρυματικά εργαστήρια.

-Δημιουργία ενιαίου περιφερειακού μηχανισμού υποστήριξης μεταφοράς τεχνολογίας ως σημείο αναφοράς των επιχειρήσεων για τη διαθέσιμη γνώση, τα ώριμα ερευνητικά αποτελέσματα, την παροχή υπηρεσιών και την πρόσβαση σε ερευνητικές ή εργαστηριακές υποδομές.

-Διευκόλυνση κοινής χρήσης ερευνητικών υποδομών από τον ακαδημαϊκό αλλά και παραγωγικό  τομέα της περιοχής, για παράδειγμα ο υπολογιστικός κόμβος GRID του πρώην ΤΕΙ ΑΜ-Θ)

-Δημιουργία Πανεπιστημιακών Τμημάτων εφαρμοσμένης τεχνολογίας για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας

Έκτον, εξωστρέφεια. Για την ακρίβεια στήριξη περιφερειακής εξωστρέφειας μέσω των ακόλουθως δράσεων:

-Διασύνδεση των περιφερειακών δομών υποστήριξης εξωστρέφειας με εμπειρότερες εθνικές δομές. Διευκόλυνση πρόσβασης ΜμΕ σε ποιοτική υποστήριξη μέσα από τη στενότερη συνεργασία περιφερειακών και κεντρικών υπηρεσιών, με στόχο την αύξηση της συμμετοχής περιφερειακών επιχειρήσεων σε δράσεις με εξαγωγικό προσανατολισμό (για παράδειγμα εξαγωγικές πιστώσεις ΟΑΕΠ, δράσεις Enterprise Greece, επιχειρηματικές αποστολές φορέων εγνωσμένου κύρους).

-Μεγαλύτερη στήριξη συμμετοχής εξαγωγικών επιχειρήσεων σε επιχειρηματικές αποστολές, διεθνείς εκθέσεις και δράσεις του Enterprise Greece ή συλλογικών συνδέσμων εγνωσμένου κύρους, με στόχο τη διαφοροποίηση των εξαγωγικών προορισμών. Σήμερα τα 2/3 των περιφερειακών εξαγωγών από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη κατευθύνονται σε μόλις 10 χώρες, οι μισές εκ των οποίων έχουν σημαντικά χαμηλότερο εισόδημα από ότι η Ελλάδα.  

Έβδομον, αντιμετώπιση στρεβλώσεων που προκαλεί το λαθρεμπόριο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συνεχών και συστηματικών ελέγχων κατά του λαθρεμπορίου και της ανάληψης πολιτικών πρωτοβουλιών για φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού. Επί του σοβαρού αυτού θέματος οι προτάσεις αφορούν:  

-Τον εκσυγχρονισμός εργαλείων ελέγχου συνοριακών και τελωνειακών ροών, εντατικοποίηση των ελέγχων και συνεργασία με τοπικούς επαγγελματίες.

-Τον πολλαπλασιασμό τακτικών και έκτακτων δειγματοληπτικών ελέγχων φορτίων που κινούνται επί του οδικού δικτύου της περιφέρειας και ειδικότερα στους νομούς Έβρου και Ροδόπης.

-Τις πολιτικές πρωτοβουλίες τόσο σε διμερές επίπεδο με τις όμορες χώρες, όσο και μέσω των κατάλληλων μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Όγδοον, κοινωνική ευημερία. Μέσω αναβάθμισης των ανάλογων υποδομών, κυρίως στην υγεία και την παιδεία. Ο ΣΕΒ και ο ΣΕΒΕ εκτιμούν ότι οι φθίνουσες οικονομικές συνθήκες στη Θράκη συνοδεύονται από δημογραφική φθορά, σημαντική φτώχεια, όπως και κοινωνικές ανισότητες και αποκλεισμούς. Για να καλυφθεί το χάσμα απαραίτητες είναι οι σύγχρονες κοινωνικές υποδομές, ειδικά σε ό,τι αφορά την υγεία και την εκπαίδευση, με έμφαση στις πιο ευάλωτες και απομονωμένες κοινωνικές ομάδες, δηλαδή τους ηλικιωμένους με τη δημιουργία δομών μέριμνας, όπως το πρόγραμμα «φροντίδα στο σπίτι» και τα μικρά παιδιά, μέσω της ενίσχυσης του δικτύου των νηπιαγωγείων και των Κέντρων Δημιουργικής Απασχόλησης. Επίσης, η ψηφιοποίηση των δημόσιων υπηρεσιών και η επέκταση των ευρυζωνικών δικτύων θα επιτρέψουν την απομακρυσμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης (e-υγεία, e-εκπαίδευση), όπως και σε υπηρεσίες της κεντρικής και περιφερειακής διοίκησης, ενισχύοντας το αίσθημα των πολιτών ότι ανήκουν σε κοινότητα.

Πηγή: https://www.voria.gr/article/o-odikos-chartis-gia-tin-exodo-tis-thrakis-apo-tin-ipanaptixi